Webcam MB – Heusden (Destelbergen) – 11 februari 2025 om 9h51

Tussen een hogedrukgebied met kern over Noorwegen en een depressie die vanover Frankrijk naderde bevonden onze streken zich in een semi-continentale luchtmassa (fris en vochtig). 
Dat was aanvankelijk niet voldoende voor negatieve temperaturen in de lage streken van ons land. De soundings leerden ons dat de onderste luchtlagen zeer stabiel waren, met temperaturen tussen 2 °C en 4 °C in thermometerhut en met de isotherm van 0 °C die schommelde tussen 500 m en 800 m hoogte. Deze temperaturen waren min of meer stabiel sinds meer dan 24 uur. 

's Morgens sneeuw in Opwijk, in de provincie Vlaams-Brabant. Ook hier werd een mooie sneewdikte gemeten (8 cm)
Foto : Benoît Mievis

Een eerste occlusie trok over ons land in de loop van 10 februari en een tweede (een storing die net het stadium van occlusie bereikt had) in de nacht van 10 op 11 februari. Deze tweede occlusie leverde lokaal veel neerslag op, tot zo'n 20 mm binnen 12 uur tijd (19h op 10/2 – 7h op 11/2) met een maximale neerslagintensiteit rond middernacht.

Deze occlusie vormde in de ochtend een kleine back-bent occlusie, mooi gewikkeld rond de depressiekern, die hoofdzakelijk in de provincies West- en Oost-Vlaanderen voor vrij veel neerslag zorgde.  

Bron : KNMI

Het neerslaggebied gelinkt aan deze back-bent occlusie is zeer goed te zien op het neerslagradarbeeld van het KMI. 

Bron: KMI

Vanaf de ochtend werd de neerslag opnieuw intenser over Vlaanderen en door isothermie ging de neerslag over in sneeuw.
Wat betekent isothermie eigenlijk? Wanneer sneeuw die op enige hoogte valt onder de isotherm van 0 °C arriveert, begint deze te smelten en het smeltproces onttrekt energie (warmte) aan de lucht. Bij lichte neerslag is de invloed beperkt maar wanneer de neerslag matig of intens is, wordt er veel warmte onttrokken aan de lucht en daalt de isotherm van 0 °C verder. Wanneer er bovendien weinig wind staat, is er geen warmteuitwisseling met de luchtmassa en gaat er zich een bel van koude lucht vormen waarbij de isotherm van 0 °C blijft dalen. 

Bron: Kachelmann Wetter

Typisch bij luchttemperaturen tussen 2 °C en 4 °C kan de isotherm van 0 °C voldoende dalen om de grond te bereiken (eens de temperatuur 0 °C bereikt aan de oppervlakte, is de hele luchtkolom isotherm en stopt het proces). Niet alleen begint het dan te sneeuwen, bovendien kan de sneeuw blijven liggen en vaak gebeurt dit onverwacht (een 'sneeuwverrassing' dus). Dit heeft zich voorgedaan in de ochtend van 11 februari 2025 met een sneeuwdikte tot 7 cm à 8 cm in de streek van Gent, maar ook in de buurt van Dendermonde. Om 7 uur was het 0 °C in Semmerzake, 0,2 °C in Melle en Sint-Katelijne-Waver en 0,3 °C in Westdorpe (NL), dit terwijl het in Ukkel 1,9 °C was, in Chièvres 2,5 °C en in Rijsel (FR) zelfs 3,4 °C. 

De maximale sneeuwdikte in België in de ochtend van 11 februari
Bron : Noodweer Benelux


Sneeuw in de vroege ochtend in Wetteren, in de provincie Oost-Vlaanderen, op 11 februari 2025.
Foto : Koen Vandenbussche.

Deze neerslagzone « in de vorm van een croissant » produceerde sneeuw vanaf Jabbeke (niet ver van de Belgische kust) tot Turnhout via Gent, Wetteren, Dendermonde en Boom. De sneeuwval bereikte nipt de streek rond Brussel met een sneeuwdekje in Grimbergen en Zaventem en deed ook het noorden van de Brusselse agglomeratie aan met onder andere wat sneeuw in Neder-Over-Heembeek.

De afkoeling gelinkt met de isothermie bleef niet aanhouden. Vanaf het ogenblik dat de sneeuwval minder intens werd of dat het stopte met sneeuwen, stegen de temperaturen naar waarden gelinkt aan de luchtmassa die ons weer bepaalde. Rond de middag al lagen de temperaturen meestal tussen 2 °C en 4 °C (temperaturen die we ook hadden vóór de sneeuwval). De sneeuwlaag van 7 à 8 cm was echter niet meteen verdwenen, de dooi zette zich wel verder door tijdens de nacht van 11 op 12 februari. 

Enkel het uiterste noorden van onze hoofdstad kreeg wat sneeuw te zien, zoals hier in Neder-Over-Heembeek. Er lag 2 cm om 6 uur 's morgens, maar zoals te merken op de foto begon deze al snel te smelten en bleef er uiteindelijk niet veel van over. In Ukkel, het referentiestation gelegen in het zuiden van de Brusselse agglomeratie, werd geen sneeuw gemeten om 8 uur 's morgens. 
Foto : Philippe Mievis