Van zomer naar winter in één week: sneeuw begin april
VAN ZOMER NAAR WINTER IN EEN WEEK, KOMT SNEEUW FREQUENT VOOR IN APRIL?
Directe polaire luchtstromingen (arctische luchtmassa, afkomstig van het noorden van Groenland) hebben onze streken bereikt op 5 april. Met een sterke onstabiliteit (te wijten aan het 'relatief' warme zeewater in combinatie met zeer koude bovenluchten) ontstonden makkelijk voorjaarsbuien met hagel en geleidelijk aan ook steeds meer met sneeuw. Er ontstond zelfs een sneeuwdekje op verschillende plaatsen, vooral in het centrum en het oosten van het land, op sommige plaatsen bereikte de sneeuwlaag 5 cm tot 10 cm in Laag- en Midden-België. Een bijzonder groot contrast met de zeer hoge, (bijna) zomerse temperaturen van eind maart.
GOUDEN MEDAILLE VOOR DE WARMTE VAN 30 EN 31 MAART, ZILVEREN MEDAILLE VOOR DE SNEEUW VAN 6 APRIL
In Ukkel werden op 30 en 31 maart recordhoge temperaturen gemeten voor de tijd van het jaar met op beide dagen een maximumtemperatuur van 23,9 °C. Amper een week later werd in Ukkel een belangrijke sneewdikte gemeten: op 6 april lag er 's morgens in Ukkel 7 cm sneeuw, de tweede hoogste waarde op aprilochtend sinds het begin van de metingen van de sneeuwdikte op de bodem in 1889. We moeten terugkeren naar 12 april 1913 om een grotere sneeuwdikte in april terug te vinden in Ukkel, toen werd 10 cm gemeten.
We mogen stellen dat het aantal dagen in april met een gesloten sneeuwdek niet op één hand te tellen is, 2 handen volstaan echter wel (voor Ukkel):
17 april 1903 : 2 cm
8 april 1905 : 3 cm
12 april 1913 : 10 cm
3 april 1935 : 2 cm
5 april 1935 : 3 cm
6 april 1935 : 4 cm
30 april 1938 : 2 cm
13 april1982 : 1 cm
6 april 2021 : 7 cm
7 april 2021 : 4 cm
Wat uitzonderlijk is, is dat een groot deel van het land met een sneeuwdek te maken kreeg op 6 april 2021. De officiële cijfers leren ons dat er 's morgens 4 cm lag in Bièrset en Mont-Rigi, 3 cm in Bièvre en Koersel, 2 cm in Strée (Hoei) en 1 cm in Gosselies. We merken op dat er op veel plaatsen ook nog wat sneeuw viel in de ochtendperiode en in de loop van de voormiddag. In Ukkel bijvoorbeeld werd de maximale dikte van de sneeuwlaag bereikt rond 9u40 met 9 cm sneeuw!
Een belangrijke sneeuwlaag werd ook waargenomen in Borgworm, en ook onder andere in Liers (noorden van Luik), Bokrijk en Borgloon (Limburg), Eigenbrakel en Beersel (centrum van het land) lag het goed wit. In het noorden en westen van het land daarentegen viel weinig of geen sneeuw omdat het niet koud genoeg was en/of omwille van het schaduweffect van de Britse Eilanden waardoor de kans op buien bij een noordwestelijke stroming over het algemeen aanzienlijk afneemt.
Op de Hoge Venen nam het sneeuwdek verder toe en werd aan het einde van de voormiddag van de 6e al zo'n 8 cm gemeten. De Centrale Ardennen kreeg slechts een weinig sneeuw met een dun laagje in Saint-Hubert, een gebroken sneeuwdekje in Wideumont en Beausaint en slechts sporen in Traimont (nabij Neufchâteau). Ook nadien trokken de buien veel frequenter over de Hoge Venen en het noordoosten van de Ardennen en veel minder over de Centrale Ardennen (het volstond om de webcams van Mont Rigi en Wideumont in de gaten te houden om dit vast te stellen) wat zeer klassiek is in deze situatie (cf schaduweffect Britse Eilanden).
Op 7 april heeft het sneeuwdek in de Hoge Venen uiteindelijk 25 cm (of iets meer) bereikt.
Meer dan 25 cm sneeuw in de Hoge Venen op 7 april 2021.
Foto: Alexis Papapanayotou
In Hoog-België is de sneeuwval uiteraard niet uitzonderlijk voor de maand april en records zijn moeilijk te verbreken. Het record van grootste sneeuwdikte in de Hoge Venen voor april bedraagt 55 cm en werd gemeten op 5 april 1975 in Botrange. Op 25 april 1903 werd 31 cm gemeten in Francorchamps en 40 cm in de Hoge Venen en in Saint-Hubert. Nog een niet te verwaarlozen sneeuwdikte: 35 cm op 7 april 1935 in Drossart.
En voor dit jaar? De intensiteit van de sneeuwbuien is voldoende hoog om er voor te zorgen dat de sneeuw op de bodem blijft in de Hoge Venen gedurende enkele dagen. Indien de opklaringen breed uitvallen overdag, kan sneeuw moeilijker stand houden in de maand april, zelfs in de Hoge Venen.
Eerste besneeuwing in de avond van 5 april in Brussel (Neder-Over-Heembeek). Maar het belangrijkste moest dan nog komen! Zie ook de cumulonimbi op de achtergrond, teken van een flink onstabiele luchtmassa, waardoor felle voorjaarsbuien kunnen ontstaan, ook met sneeuw dus!
Foto : Philippe Mievis
Flinke sneeuwlaag ook in delen van Limburg. In Grootloon (Borgloon) bereikte de sneeuwlaag een
maximale dikte van zo'n 10 cm.
Foto: Karel Holvoet
Dank aan Robert Vilmos voor het schrijven van dit artikel
