Bilan hittegolf augustus 2020
Met een maximumtemperatuur van 24,4°C in Ukkel op 17 augustus 2020, is er een officieel einde gekomen aan de hittegolf op 16 augustus 2020. Deze zal de geschiedenis ingaan als een hittegolf van formaat, en bovendien zeer intens (details in het artikel hieronder). Door de toename van de luchtvochtigheid tijdens de laatste dagen van deze hittegolf, in combinatie met zeer warme nachten, was de hitte soms moeilijk te verdragen voor de meest kwetsbaren onder ons.
Het absoluut maandrecord voor een augustusmaand werd te Ukkel verbroken op de 8e (35,9°C), het was de warmste dag van de hittegolf. Elders in het land bereikte de temperatuur tot 37,5°C in Kruishoutem.
Cijfers en toelichting.
De droogte was bijzonder verontrustend tijdens het eerste deel van de hittegolf. Tijdens de laatste dagen van de hittegolf hebben onweders hier en daar (vrij veel) neerslag gebracht, wat meer dan welkom was.
Op de foto zien we dat het niveau van de Semois in Bouillon erg laag was tijdens de hittegolf.
Foto : Koen Vandenbussche
Tropische temperaturen of een hittegolf?
Het is nuttig enkele termen te herhalen, die veel worden gebruikt maar niet altijd correct.
Een hittegolf wordt in België gedefinieerd als een periode met minstens 5 opeenvolgende dagen met maximale temperaturen boven 25 °C, waarvan er minstens 3 zijn met een maximum boven 30 °C (referentiestation: Ukkel)
Een hittedag of tropische dag is een dag waarop de maximumtemperatuur minstens 30 °C bedraagt, een zomerdag is een dag waarop het maximum minstens 25 °C bereikt.
Een hittegolf is dus een periode van minstens 5 opeenvolgende zomerse dagen waarvan er 3 tropisch zijn.
- De duur : het aantal dagen van de hittegolf.
- Het gewicht : uitgedrukt in 'graaddagen' met een gemiddelde temperatuur van 20 °C als referentie: een gemiddelde dagtemperatuur van 22,3 °C heeft dus een gewicht van 2,3 °C, een dag met een gemiddelde van 19,5 °C heeft een gewicht van -0,5 °C. We maken dan de som van de graaddagen voor alle dagen tijdens de hittegolf.
- De intensiteit : het gewicht ten opzichte van de duur van de hittegolf: hittegolven kunnen lang en gematigd zijn, andere kort maar intens. De 'intensiteit' is dus ook een relevante parameter om hittegolven onderling te vergelijken
De hittegolf van augustus 2020
Het was een merkwaardige hittegolf, in veel opzichten.
Ze heeft 12 dagen geduurd (van 5 t/m 16 augustus 2020), wat een gemiddelde duurtijd is voor een hittegolf. Het gewicht van deze hittegolf was, met 57,2, hoog. Maar vooral de intensiteit was opmerkelijk: met 4.77, was dit de tweede meest intense hittegolf ooit. De meest intense hittegolf blijft deze uit juli 2019 met een gewicht van 6,94.
Op 8 dagen steeg de temperatuur tot boven 30°C, het 4e hoogst aantal tijdens een hittegolf. Nog meer hittedagen telde de hittegolf van 1976 (17 dagen), 1911 (14 dagen) en 2018 (9 dagen). Bovendien waren het dit jaar 8 opeenvolgende hittedagen (van 6 t/m 13 augustus). Slechts éénmaal werd een langere reeks van opeenvolgende hittedagen waargenomen: in 1976 bereikte het maximum telkens meer dan 30°C van 24 juni t/m 8 juli (15 opeenvolgende dagen).
Voor Ukkel was de warmste dag van deze hittegolf 8 augustus 2020 met 35,9°C (absoluut record voor een augustusmaand voor dit station, het vorig record was 35,3 °C en werd gemeten op 4 augustus 1990). In het land werd de hoogste temperatuur op die dag gemeten in Kruishoutem met 37,5°C.
Boven de 8 (opeenvolgende) hittedagen (Max >= 30°C) waren er in Ukkel tevens 3 tropische nachten (Min >= 20°C) van 9 tot 11 augustus. We hadden zelfs bijna een 4e tropische nacht, op de 12e was het minimum 19,9°C.
Het aantal dagen met maxima >= 35 °C vertoont de neiging om toe te nemen: in de 20e eeuw werd het in Ukkel op 4 dagen minstens 35°C, in de 21e eeuw tellen we er tot nu toe 8 (in de eerste 20 jaar)!
De helft van het aantal dagen met maxima >= 35°C deed zich voor in de laatste 3 jaar: dat is toch wel zeer opmerkelijk.
27 juni 1947: 36,8
6 juli 1952: 35,1
22 juli 1989: 35,7
4 augustus 1990: 35,3
19 juli 2006: 36,2
18 augustus 2012: 35
26 juli 2018: 35,4
27 juli 2018: 35,4
24 juli 2019: 35,9
25 juli 2019: 39,7
31 juli 2020: 36,5
8 augustus 2020 : 35,9
Het laatste bijzonder element is dat er zich sinds 2015 minstens één hittegolf voordeed per zomerseizoen in Ukkel. Dit is dus het 6e jaar op rij: deze toename van het aantal hittegolven is een duidelijk signaal van de klimaatopwarmig die de neiging heeft - maar dit moet bevestigd worden in de komende jaren - te versnellen.
